“I was always drawn to social and informational products. I like posters, advertisements, comics, political slogans. I use the shared language of modern mass culture, addressed to an anonymous viewer… All these elements (of mass culture) are reflected in my Sots-art and pop-art works.”
– Alexander Kosolapov [1]
In 1982 gaf Alexander Kosolapov met zijn werk I’ts the real thing de start voor een nieuwe generatie Russische kunstenaars om van zich te laten horen. Geboren in 1943 in de Sovjet Unie, doorliep Alexander Kosolapov de Stroganov kunstacademie waar hij in 1969 afstudeerde als beeldhouwer.[2] Vanaf de jaren ’60 vond in Moskou een ondergronds conceptuele kunstbeweging plaats, waar Alexander Kosolapov zich bij aansloot en waarbinnen hij al snel een invloedrijke positie verwierf. Door middel van installaties, performances en teksten werd gereflecteerd op de ervaring een existentieel onderdeel van een politiek concept te zijn. Omdat alle artistieke conventies bepaald werden door de socialistische politiek, konden kunstenaars bijna niet anders dan politiek gerichte kritiek uitten.[3] De werken van Alexander Kosolapov zijn hier een goed voorbeeld van. Vanaf 1972 begon hij te werken in de zogenoemde Sots art stijl, een samentrekking van Socialistische kunst en Pop Art. In 1975 emigreerde hij naar de Verenigde Staten, waarna hij aan vele exposities deelnam. Een aantal van zijn werken, zoals It’s the real thing, Marlboro Malevich en Lenin Mickey Mouse zijn nu als massa producten wijd verspreid geraakt als souvenirs en posters. In 1999 keerde Alexander Kosolapov voor een jaar terug naar Moskou om een tentoonstelling te houden, maar werd samen met de organisatoren aangevallen door leden van de Russische kerk vanwege zijn gebruik van religieuze symbolen.[4]
“ Similarly, Kosolapov’s Coca-Cola painting represents a meditation on the status of brand names in relationship to Soviet political symbolism. By associating somber political symbols with consumer products, and particularly with food, Kosolapov effectively neutralizes them. Ideological discourse becomes edible; what can be enjoyed, as food is no longer imposing or threatening.”[5]
– Alla Efimova
In het werk It’s the real thing wat Alexander Kosolapov in 1982 maakte ontmoeten twee culturen elkaar: de beeldtaal van de Sovjet Unie botst met de kenmerkende Amerikaanse commerciële cultuur. Lenin is van opzij te zien, naast hem staan de woorden Coca Cola met daaronder de tekst It’s the real thing – Lenin. Dit motto, It’s the real thing, refereert zowel aan Coca Cola als aan Lenin die beiden de slogan gebruikten. De twee tegengestelde systemen van de Sovjet Unie en de Verenigde Staten worden hier in een zin verenigt, die door beiden werd gebruikt om het volk te overtuigen en de echtheid en kwaliteit van de ideologische boodschap of consumptie producten te onderstrepen.[6]
Na zijn emigratie naar Amerika veranderde de kunst van Alexander Kosolapov. Van ondergronds werd het publiek, van publiek werd het een massa product. Alexander Kosolapov levert kritiek op het regime van de socialistische Sovjet Unie, maar ook op de kapitalistische Amerikaanse consumptie maatschappij. Hij verbindt deze twee ogenschijnlijke uitersten met slechts één zin, afkomstig van de twee ‘voormannen’ van beide maatschappijen: Lenin en Coca Cola. Maar door deze twee naast elkaar te zetten weet hij ook de ideologie van Lenin te reduceren tot een ogenschijnlijk ongevaarlijk consumptieproduct wat men gemakkelijk koopt, tot zich neemt en weggooit. Hij voldoet hiermee ruimschoots aan het Sots Art ideaal waar door middel van alledaagse beeldfragmenten een andere kijk op de werkelijkheid wordt gegeven, waardoor deze werkelijkheid met haar eigen beeldmateriaal kan worden bekritiseerd.
Alexander Kosolapov, 1982
acryl op kanvas
117 cm x 188 cm
Bronnen
– Designerboom.com
http://www.designboom.com/art/total-enlightenment-moscow-conceptual-art-1960-1990/
[laatst gezien op 12 oktober 2013]
– Saatchi-gallery.co.uk
http://www.saatchi-gallery.co.uk/artists/kosolapov_alexander.htm?section_name=breaking_the_ice
[laatst gezien op 12 oktober 2013]
– Sotsart.com
http://www.sotsart.com/2012/06/20/idea-against-materia-on-the-consumption-of-post-soviet-art/#.Ulk35HDongI
[laatst gezien op 12 oktober 2013]
Slavische Studies 